25 декабря 2010, 07:50 | 16 113 просмотров
Мектеп оқушыларына және жас ұстаздарға көмегі болар деп «Бірқалыпты емес қозғалыс кезіндегі орташа жылдамдық» тақырыбан арналған 7-сынып 8-жаттығу есептерінің шешімін ұсынып отырмын. Сонымен қоса суретпен берілген есептерді ұсынып отырмын.
1.Дене t1= 20с уақыт ішінде U1 = 20 м/с жылдамдықпен және t2= 20с уақыт ішінде U2 = 30 м/с жылдамдықпен қозғалды. Орташа жылдамдықты табу керек.
Берілгені: Шешуі:
t1= 20с Бірқалыпты емес қоғалыстың жылдамдығы туралы сөз
U1 = 20 м/с сөз болғанда, берілген уақыт аралығындағы қозғалыстың
t2= 20с орташа жылдамдығы туралы сөз болып отыр. Сол
U2 = 30 м/с себептен жылдамдықтардың арифметикалық орта шамасы
ретінде табу керек. t1 = t2= 20с болғанда орташа жылдамдық
U орт-? U орт = U1 + U2 /2 тең болады.
U орт = 20м/с+30м/с/2 = 50м/с/2 = 25 м/с
Жауабы: 25 м/с
2.Автомобиль бір қаладан екінші қалаға жету уақытының жартысында 60 км/сағ тұрақты жылдамдықпен жүреді. Егер оның қоғлысының орташа жылдамдығы 65 км/сағ-қа тең болса, қалған уақытта ол қандай тұрақты жылдамдықпен жүрген?
Берілгені: Шешуі:
U1 = 60 км/сағ U орт = U1 + U2 /2;
U орт = 65км/сағ U1 + U2 = 2U орт
U2 = 2U орт - U1
U2 -? U2 = 2*65 км/сағ – 60 км/сағ = 130 км/сағ – 60 км/сағ =
70 км/сағ
Жауабы: U2 = 70 км/сағ.
3.Автобус алғашқы 9 км жолды 36 км/сағ жылдамдықпен, ал келесі 27 км жолды 54/сағ жылдамдықпен жүрді. Автобус қозғалысының орташа жылдамдығы қандай?
Берілгені: Шешуі:
S1 = 9 км/сағ U орт = S/t;
U1 = 36 км/сағ S = S1 + S2 , S = 9 км + 27 км = 36 км
S2 = 27 км t = t1 + t2
U2 = 54 км/сағ t1 = S1/ U1 ; t2 = 9 км/36км/сағ = ј сағ = 0,25 сағ
t2 = S2 / U2 ; t2 = 27км / 54км/сағ = Ҫ сағ = 0,5 сағ
U орт-? t = 0,75 сағ. U орт = 36 км / 0,75 сағ = 48 км/сағ;
Жауабы 48 км/сағ
4.Велосипедші алғашқы 0,5 сағатта 10 км жол жүреді. Келесі 12 минутта ол 25 км/сағ жылдамдықпен қозғалды. Ол соңғы 9 км жолда 18 км/сағ жылдамдықпен жүрді. Велосипедшінің барлық жүрілген жолдағы орташа жылдамғын табу керек.
Берілгені: Шешуі:
t1 = 0,5 сағ U орт = S/t;
S1 = 10 км S = S1 + S2 + S3 ;
t2 = 12 мин t = t1 + t2 + t3
U2 = 25 км/сағ S2 = U2 t2 = 12/60 сағ * 25 км/сағ = 1/5 * 25 км = 5 км
S3 = 9 км S = 10 км + 5 км+ 9 км = 24 км
U3 = 18 км/сағ t3 = S3 / U3 ;
t3 = 9 км/18 км/сағ = Ҫ сағ = 0,5 сағ;
U орт-? t = 0,5 сағ + 12/60 сағ + 0,5сағ = 1,2 сағ.
U орт = 24км/1,2 сағ = 20 км/сағ
Жауабы: U орт = 20 км/сағ