Маған жақсы мұғалім бәрінен де артық, өйткені мұғалім мектептің жүрегі!
Республикалық апталық газеті

Педикулездің алдын-алу жолы!


17 сентября 2021, 04:08 | 2 184 просмотра



Текелі қаласы бойынша 2021 жылдың 8 айында педикулездің барлығы ересектер арасында 2 жағдай тіркелді, 100 мың тұрғынға шаққандағы сырқаттанушылық көрсеткіші 6,53 құрады, өткен жылмен салыстырғанда сырқаттанушылық 2 жағдайға жоғарлағаны анықталды. Текелі қалалық санитариялық – эпидемиологиялық бақылау басқармасы педикулез жұқпасы туралы төмендегідей мәлімет береді:

ПЕДИКУЛЕЗ (педикулез, бит) – адам ағзасында биттердің паразитизациясынан туындаған жұқпалы ауру, бұл ауру әркімде бірдей дәрежеде болуы мүмкін. Педикулез, әдетте, гигиена нормаларын бұзудың салдарынан пайда болады. Биттер әдетте биттеген адамдармен байланыста болғанда, көбінесе балалар арасында ұжымдық қатынаста болғанда, киімді, төсек-орын жабдықтарын, әжетхана заттарын (тарақ, щетка және т.б) ортақ пайдаланғанда жұғады. Педикулез ауруын жұқтыру қаупі көбінесе мектеп жасына дейінгі және мектеп жасындағы, яғни ұжымдардағы, көп адамдармен қатынаста болатын балаларда, сонымен қатар халықтың әлеуметтік халі нашар топтарда (тұрақты мекен-жайы жоқ адамдар т.б. адамдар тобында) тіркеледі.
Өкінішке орай, педикулезді кез-келген жерде жұқтырып алуға болады: дүкенде, пойызда немесе басқа қоғамдық көлікте, бассейінде және шпагат жастықта жаңа иесін 2-3 күн күте алады.
Бит індеті бөртпе сүзек, қайталама сүзек сияқты және т.б. қауіпті жұқпалы аурулардың потенциалды жұқтырушысы болып табылады.
Олардың қаншалықты алуан түрлілігіне қарамай, паразиттер тек адамдарда тіршілік етеді. Олардың жалғыз тамағы - адамның қаны, тамақсыз олар үшінші күні өледі. Сондықтан биттердің жалғыз тасымалдаушысы - бұл адам, жәндіктер мен жануарлардың шаштары арқылы берілмейді.
Адамда биттердің пайда болу себептері:
1. Педикулезді жұқтырған адаммен жақын, ұзақ мерзімде, байланыста болғанда: құшақтасу, жыныстық қатынас, бірлескен ойындар мен жұмыстар кезінде жұғады. Бұл жұқпаны көпшілік жиналатын ортада таралатын тәсілдерінің бірі: балабақша, мектеп, кеңсе және т.б.
2. Жастық, төсек, тарақ, сүлгімен бөлісе отырып, сіз көптеген басқа да тері паразиттері мен проблемаларын, жалпы қайызғақтан бастап, бас терісінің экземасына дейін жұқтыра аласыз, сондықтан бұл гигиеналық заттар мен төсек-орын жабдықтары жеке, жеке болуы керек.
3. Ванна, бассеин, сауна да судың ауысуынсыз шомылу кезінде, ластанған суда, бір адамнан кейін миллиондаған паразиттер мен микробактериялар екіншісіне жұғады.
4. Бас киімдерді (шапка, шарф) бірнеше адамдар бөліссе, олар мұндай киімдерде ұзақ уақыт өмір сүріп, бір адамнан екінші адамға беріледі.
5. Адамның қоршаған ортасының санитарлық жағдайына сәйкес келмеуі, жеке гигиена ережелерін сақтамау, ластанған тұрғын үй, киім мен төсек орындарын сирек ауыстырмау.
Бұл паразиттердің пайда болуының негізгі және нақты себептері, биттердің нервтерден пайда болуы немесе үй және көше жануарларынан берілуі мүмкін деген болжам дұрыс емес.
Педикулездің негізгі симптомы – үнемі мазалайтын терінің, бас терісінің қатты қышуы.
Биттерді емдеу мен алдын-алудың тиімді халықтық құралдары:
• Сірке суы
• Тар сабыны
• Жаңа мүкжидек шырыны
• Дулыға су
• Эфир майлары.
Күресудің механикалық тәсілі:
• Балалар, әсіресе сәбилер үшін қолайлы, радикалды әдіс - бұл шаш қию. Ер балалар үшін бұл мәселеде қиындық тудырмайды, шаштан арылу бас биттерінің белгілерін толығымен жояды, содан кейін жиһаз бен заттарды тазалауды жалғастыру қажет.
• Келесі әдіс - ниттерді тарақтау. Ол үшін арнайы тарақтар дәріханаларда сатылады. Олар жұқа және жиі тістері бар тарақ.
• Егер шашыңыз ұзын болса, оны ең қолайлы ұзындыққа дейін кесу керек. Личинкаларды оңай бөлуге көмектесу үшін анис майын қолданыңыз. Екі есе әсер ететін электр тарақтары бар, тоқ жәндіктердің өмірлік белсенділігіне әсер етеді.
Әрқашан қарапайым алдын-алу шараларын қолданыңыз:
• Паразиттерді анықтау үшін киім мен іш киім тігістерін тексеріңіз,
• Төсек-орындарды жуғанда бұрыш бұрыштарын мұқият тазалап жуып, үтіктеңіз, себебі онда шаң мен кір жиналады, ол жәндіктердің дамуына қолайлы орта.
• Барлық заттарды, сондай-ақ төсек жабдықтарын ыстық үтікпен, бумен үтіктеу - үйдегі ең жақсы алдын-алу құралы,
• Ауруханадан, курорттан, ұзақ іссапардан оралғаннан кейін, киімдеріңіздің барлығын тексеріп, далада мұқият сілкіңіз, жоғары температурада жуыңыз, үтіктеңіз,
• Күн шуақты ауа райында матрацтарды, жастықтар мен көрпелерді құрғатыңыз, ылғалдылық - бұл жәндіктер үшін қолайлы орта болып табылады.
Әрбір жуу үшін арнайы мата жұмсартқыштарды қолданыңыз, күшті иіс жәндіктерді қорқытады.
Ата-аналарға арналған кеңестер:
• Отбасы мүшелеріне іш киімдер мен төсек-орындарды үнемі ауыстырып тұру, сондай-ақ жеке гигиенаны сақтау шаш паразиттерінің жоқтығының кепілі екенін түсіндіріңіз.
• Бассейнде жүзу тек арнайы резеңке бас киіммен ғана мүмкін.
• Ешқашан тарақтарды, шаш әшекейлерін немесе құлаққаптарды бөтен адаммен ортақ пайдаланбаңыз, немесе бермеңіз.
• Басқа адамдардың баскиімдерін, шарфтарын өлшемеңіз.
• Қонақтарда, қонақ үйлерде жастықтармен (әсіресе қауырсындармен) ұзақ байланыста болудан аулақ болған жөн.
• Қыздарға ұзын шашты әрдайым шаш үлгісінде жинап, орамалмен байлап қою керектігін үйретіңіз.
Жоғарыда аталған барлық ұсыныстарды үнемі орындаған жағдайда ғана бит жұқтырудан сақтана аласыз.
Инфекцияны қалай жұқтырмауға болады:
• Жеке гигиена ережелерін сақтаңыз (денені 7 күнде кем дегенде 1 рет жуыңыз, іш киімдер мен төсек орындарын жиі ауыстырыңыз, бас терісін күнделікті тараңыз, төсек-орындарды жуыңыз, үй-жайларды үнемі таза ұстаңыз).
• Басқа адамдардың тарақтарын, сүлгілерді, бас киімдерді, шашқа арналған резеңке жолақтары арқылы да жүғады, сондықтан бөтен адамдардық заттарын қолданбаған жөн.
Тазалық денсаулық кепілі демекші, ауырып ем іздегенше, ауырмайтын жол іздеңіздер халайық.
Ж. Мусабеков,
«Текелі қалалық
санитариялық-эпидемиологиялық бақылау басқармасы» РММ басшысы

Автор:
Р. Шарипова,«Текелі қалалық-эпидемиологиялық бақылау басқармасы» РММ-нің санитариялық-эпидемиологиялық бақылау және қадағалау, м