Маған жақсы мұғалім бәрінен де артық, өйткені мұғалім мектептің жүрегі!
Республикалық апталық газеті

Тема: "№9 орта мектебі

Мектеп пен отбасы ынтымақтастығы


13 декабря 2021, 12:47 | 1 823 просмотра



«Отбасында, мектепте, қоғамдық орындарда үлкендер мен бала арасындағы сыйластық, махаббат пен мейірімділік, шапағат шуағы мен ізгілік нұрына бөленуі тиіс.Өйткені біз баланы  адал еңбек етіп, елін, халқын сүюге тәрбиелеп отырмыз. Сондықтан ұл-қызымызға көзбе - көз айтқан сөзіміз, берген тәрбиеміз жүректен жүрекке жетсе, қандай ғанибет

С.А.Назарбаева

Бала – кең әлемдегі ең пәк, ең таза асыл жан. Оның ойының тазалығы, арының тазалығы оны қоршаған ортаға байланысты болмақ. Бала осы ортаны қалай қабылдап, танып білсе, оның алдынан кең әлемнің есігі де солай ашылмақ.

Жас ұрпақтың бойында ізгілікті тұлғалық қасиеттердің қалыптасуына отбасындағы тәрбиенің ықпалы ерекше. Бала отбасынан жақсыны да, жаманды да бойына сіңіреді. Сондықтан да халқымыз «Бала ұядан не көрсе, ұшқанда соны іледі» деп текке айтпаған. Баланың рухани – адамгершілік қасиеттерінің қалыптасуы үшін ата- ананың, отбасы мүшелерінің тарапынан мейірімділік пен махаббат қажет. Сіз тәрбині сөз арқылы, немесе үйрету, бұйыру арқылы іске асырамын деп ойламаңыз. Тәрбие өмірдің әр сәтінде, тіпті сіз үйде болмаған кезде де іске асады. Сіздің қалай киінетініңіз, өзгелермен қалай сөйлесетініңіз, олар туралы не ойлайтыныңыз, еңбек етуіңіз, басқалармен қалай қарым – қатынас жасайтыныңыз, ашуланғаныңыз, кұлгеніңіз, т.с.с. іс-әрекеттеріңіздің бәрі де балаңыз үшін маңызды. Кейбір отбасында балаларды бетімен жібереді, мұндай жағдайда ешқашандай қарым – қатынас болмайды. Ал кейбір отбасында беделге негізделген қарым – қатынас орнайды. Онда біреудің басқаларға басымдық танытуы, бұйыруы баланың тұлғалық қасиеттінің дамуына жағымсыз ықпал етеді. Қазіргі кезде заман ағымына қарай, отбасында демократиялық қарым – қатынасқа ұмтылушылық бар. Бала үшін ата ана игілік жасаушы, үлгі – өнеге көрсетуші және ақыл - кеңес беруші болып танылуы керек.

Мектеп пен отбасының ынтымақтастығын жүзеге асыруда сынып жетекші негізгі рөл атқарады. Жалпы білім беретін мектептегі сынып жетекшісі – сыныптан тыс тәрбие жұмысын ұйымдастырумен, үйлестірумен және өткізумен айналысатын педагог. Бұл сынып ұжымындағы әр алуан тәрбиелеудің түрлері арқылы мектеп пен бала арасындағы қарым-қатынасты ұйымдастырып, әр оқушының жеке өзіндік ерекшеліктерін көрсете білуіне жағдай жасап, өз қызметін оқу тәрбие жұмысының бірыңғай жүйесінде жүзеге асыратынөз ісінің шебері.  
      Педагогикалық тәжірибеде ата-аналар мен ұстаз арасындағы байланыстың бес түрлі бағыты анықталған.

  1. Ата-аналарды оқу - тәрбие үрдісінде түрлі әрекеттер арқылы тарту
  • Тәрбиелеу үрдісіндегі маңызды мәселелерді айқындау;
  • Балалар мен ата-аналардың шығармашылық күнін белгілеу;
  • Ашық сабақтар мен сыныптан тыс шараларға қатыстыру;
  • Ата-аналардың мектеп кеңесі жұмысына қатысуы;
  1. Ата-аналар мен педагогикалық – психологиялық ағарту жұмысын ұйымдастыру
  • Тәрбиенің жекелеген мәселелері бойынша ата-аналарға сыныптық конференциялар ұйымдастыру;
  • Психологиялық, педагогикалық, медициналық заң туралы кеңестер;
  • Тренингтер;
  • Қызығушылықтары негізінде (қабілетті балалар, қиын балалар, түрлі үйірмелерге қатысатын балалар т.б.) ата-аналар лекторийлері.
    3. Ата-аналарды балаларды бірлескен әрекетке тарту
  • Сынып жетекшісі ұйымдастырған барлық әрекетке қатысу (саяхат, сенбіліктер, жөндеу жұмыстары т.б.);
  • Жалпы мектептік дәстүрлі іс-шараларды ұйымдастыруға ата-аналарды қалыптастыру (түлектер кеші, ардагерлермен кездесу т.б.);
  • Оқырмандар конференциясы;
  • Отбасылық ойын байқаулары
  1. Жекелеген оқушылардың отбасындағы тәрбиеге түзету жұмыстарын жүргізу.
  • Тәрбие саласында байланысты психологиялық-педагогикалық кеңестер мен көмектер беру;
  • «Қиын» балаларға көңіл бөлу;
  • Отбасында жиі кикілжің нәтижесінде психологиялық ахуалды ауыр және қиын бала өсіп келе жатқан отбасына көңіл бөлу.
  1. 5. Ата-аналар белсенділіктері мен ата-аналардың қоғамдық ұйымдарымен өзара әрекет ету.

Ата-аналармен жүргізілетін жұмыс неғұрлым тиімді болуы үшін олармен байланыстың әрқилы түрлерін қолдану қажет. Кейбір сынып жетекшілері тоқсанның аяғында үлгерім қорытындылары туралы ата-аналар жиналыстарын өткізумен және оқуға үлгермеуші немесе тәртіпсіз балалардың ата-аналарын барлық уақытта бірдей келісіп әрекет жасамауы мүмкін. Бұдан басқа сыныпта, мектепте болатын кез-келген жұмыстарға мектепішілік іс-шараларға, сынып жетекшілердің ең бірінші қолдап, демеу көрсететін-сынып оқушыларының ата-аналары. Осыған байланысты сынып жетекші ең бірінші сынып ата-аналар төрайымымен және сынып ата-аналарымен тығыз байланыста болуы керек. Кез келген мәселенің жауабы ата-аналармен шешімін табуға тиісті. Осы жоспарды барлық сынып жетекшілері бұл мәселені бірлесіп дұрыс жолға қоя білсе, көптеген жұмыстарымыздан жеңілдіктер байқалар еді. Осыған байланысты көптеген ата-аналар сынып жетекшінің ай сайын өткізетін ата-аналар жиналысына келмей де жатады, оқушыныңыздың ата-анасымен қалай байланыс жасау керектігі жайлы шешілетін көптеген жолдары бар. Мектеп пен ата – ананың бірлікте жұмыс жасау формаларын былайша топтастыруға болады: оқушының отбасына бару, ата- аналармен хат алмасу, шығармашылық жиналыстар, консилиум, топтық сабақ, тест, іскерлік ойын, кеңес беру, анкета, тренинг, семинар, пікірталас, ашық есік күні, кездесу, сайыс, көрме, тақырыптық әңгіме, әр түрлі ақпарат т.б.

Осы орайда, «Мектеп пен отбасы ынтымақтастығын нығайту» мақсатында мектепбіміздің сынып жетекшілеріне І тоқсан барысында «Сынып жетекшілердің әдістемелік шеберханасы» атты шебер сынып өткізілді. Белгіленген шара барысында директордың тәрбие ісі жөніндегі орынбасары Нукербаева Асель Камбаровна және математика пәнің мұғалімі,7 «Д» сынып оқушысы Бейсекенова Жанна Маратовна «ата – аналар жиналысын өткізу тәсілдерімен» бөлісті. Жас сынып жетекшілерге бағыт-бағдар бере отырып, ата-аналармен атқарылатын жұмыстың барысы түсіндірілді. Ата-аналарға жиналысты дәстүрлі форматтан тыс, түрлендіріп өткізу барысы іс-әрекет жүзінде көрсетілді.

Мектеп психологтары Махметова Динара Ермекбаевна, Оралова Анэль жағымды психологиялық атмосфера қалыптастыру үшін «Көңіл күй жәрмеңкесі» атты психологиялық тренингтік жаттығулар жүргізді. Кейін білім алушылар арасында буллингке бейім  және суицидалды мінез-құлықты оқушыларды анықтауға бағытталған баяндамамен таныстырды. Оның алдын алу қадамдары сынып жетеккшілер назарларына ұсынылды.

Шебер сыныпты қорытындылау мақсатында сынып жетекшілерден сауалнама алынды. Нәтижесінде келесі жиналыс барысында қандай олқылықтар бойынша жұмыс ұйымдастыру қажеттілігі анықталды.

Жалпы жеке тұлғаның рухани адамгершілігін дамыта оқытуда тұлғаның жеке басының ерекшеліктері ғана емес, оның айналасындағылармен бірге дамуының да мәні зор екендігін Ю.П.Азаров: «Тәрбиелеу өнері» деген еңбегінде: «Адамның табиғатпен, адамның басқа адамдармен және өзінің өзгемен үндестігі болғанда ғана тәрбие нәтижелі болады»,- деп түсіндіреді. Ендеше, жеке тұлғаның рухани адамгершілігін дамыта оқытуды ұйымдастыруда бұл мәселелер өз мәнінде ескерілуі қажет.

Көрнекті педагог В. Сухомлинский «Егер балаға қуаныш пен бақыт бере білсек, ол бала солай бола алады», — дейді. Демек, шәкіртке жан-жақты терең білім беріп, оның жүрегіне адамгершіліктің асыл қасиеттерін үздіксіз ұялата білсек, ертеңгі азамат жеке тұлғаның өзіндік көзқарасының қалыптасуына, айналасымен санасуына ықпал етері сөзсіз.

Осы айтылғандардың толыққанды іске асуы үшін отбасы мен мектеп тәрбиесі арасындағы ынтымақтастық, тығыз байланыс қажет.

Сынып жетекшілермен тығыз жүргізілген жұмыс нәтижесінде І тоқсанды қорытындылау  барысында 1-11 сыныптарда ата-аналар жаңа форматта өткізілді.

Автор:
Ж.Сандыбаева,ДТЖО "МДШО бар №9 орта мектеп"Талдықорған қаласы.