«СИҚЫРЛЫ ҚОРЖЫН ЕРТЕГІЛЕРІ»

Мақсаты: Ертегілер туралы түсініктерін бекіте отырып, тілерін, ойлау қабілетін, қиялын дамыту. Ауыз әдебиетіне деген қызығушылығын арттыру. Балаларды ертегі арқылы достыққа, адалдыққа, мейірімділікке, жақсы мен жаманды айыра білуге тәрбиелеу;

Көрнекіліктер: ойыншықтар, қоржын, кеіпкер киімдері, қазан, қамшы, көрпешелер, дастархан;

Әдіс-тәсілдер: Сұрақ-жауап, кейіпкерлеу, жұмбақ жасыру, тақпақ оқу.

Сабақ барысы:

Балаларды әже карсы алады

-Сәлеметсіз бе әже!

-Сәлеметсіңдер ме балаларым, келгендерің қандай жақсы болды, төрге шығыңдар құлындарым. Еркін отырыңдар. Әжелеріңнің ұмытпаған шығарсыңдар?

-Жоқ, ұмытқан жоқпыз.

-Онда менің сиқырлы қоржынымнан сендердің білімдеріңді тексеретін тапсырмалар алайын. Қоржыным сендерге жұмбақтар ұсынуда. Жұмбақ шешуге дайынсыңдар ма?

-Иә, әжетай,дайынбыз!

-Ендеше, тыңдаңдар, №1 жұмбақ

Тәтті көрсе бас салар,

Айнымайды баладан.

Үп-үлкен боп жасқанар,

Кіп-кішкентай арадан. (Аю)

-Дұрыс, сиқырлы қоржыннан ойыншық аюды алып көрсетеді. Бұл не балалар?

-Аю, қонжық.

-Балалар, мен казір ертегідегідей, енді осы аюға жан бітірейін. Көзімізді жұмамыз, 1...2....3....!

Балалар көздерін жұмған сәтте, есіктен аю болып киінген кейіпкер кіреді

Аю: Мен қорбаңдап жүремін,

Балды тәтті сүйемін

Аю: Балалар, мен қай ертегіде кездесемін?

Балалар: «Айлакер қоян», «Үйшік», «Бауырсақ», «Үш аю».

Аю: Мен қалай жүремін?

Балалар: Қорбаңдап

Аю: Кәне, көрсетіңдерші

Балалар қорбаңдап жүріп, тақпақ айтады

Кезіп ішін орманның,

Кетіп қалма қорбаңым.

Қалың нудан бал таңдап,

Қаңғи берме балпаңдап.

Аю: Мен жайлы айтқан тақпақтарың, маған ұнады. Жүрген жүрістерің де менен аумай қалды ғой. Мен жайлы көп білесіңдер ме? Ал, мен қайда өмір сүремін?

Балалар: Орманда

Аю: Дұрыс айтасыңдар.Мен сендермен мында көп жүріп қалған сияқтымын, орманыма қайтайын. Сау болыңдар балалар!

Әже: Менің сиқырлы қоржыным сендерге тағы не дайындады екен, көрейін.

-мынау не балалар?

Балалар: Қамшы

Әже: Бұл кімнің қамшысы?

Балалар: Білмейміз....

Әндетіп ортаға, осы сәтте, Алдар кіреді.

Мен Алдармын, Алдармын

Шайтанды да алдадым.

Сақал тұрмақ, мұртта жоқ,

Мендей қулық жұртта жоқ.

Е-е-е-е-е-ей.....

Алдар көсе: Сәлеметсіңдер ме балақандар, сәлеметсіңдер ме балапандар!

Балалар: Сәлеметсіз бе Алдар ата!

Алдар көсе: Мен қамшымды жоғалтып алып едім, соны көмедіңдер ме?

Балалар: Жаңа сиқырлы қоржыннан шыққан қамшы сіздің қамшыңыз болар. Міне, алыңыз.

Алдар көсе: Рахмет сендерге, балалар! Мені таниды екенсіңдер, ал, мен туралы ертегілер білесіңдер ме?

Балалар: Білеміз, білеміз. «Сиқырлы тон», «Алдар көсе мен бай», «Алдардың шайтанды алдауы».

Алдар көсе: Жарайсыңдар, мен жайлы көп білгендеріңе ризамын. Сол үшін сендерді ойынға шақырамын.

«Алдаймын, алдаймын» ойынын ойнайды

Алдар көсе: Балалар, сендерге ойын ұнады ма? Балалар, тек бір ережені есте сақтаңдар, бұл ойын ретінде, көңілдеріңді көтерейін дегенім ғой, ал шынайы өмірде өтірік айтпаңдар, бір-бірлеріңді алдамаңдар. Ол жаман әдет. Сендермен өте көңілді екен, бірақ мені балалар күтіп отыр. Қолдарыңды жайыңдар, батамды берейін.

Балалар Алдар атаға қарап, қолдарын жайып, отыра қалады.

Алдар көсе:

Бата

Дастарханыңа береке берсін,

Бастарыңа мереке берсін.

Астарыңа адалдық берсін,

Бастарыңа амандық берсін,

Денелеріңе саулық берсін.

Аумин.

Балалар: Сау болыңыз, Алдар ата!

Әже: Менің сиқырлы қоржыным енді бізді тағы несімен таң қалғыздыртар екен, көрейін.

Әже тақпақ оқиды

Шөре-шөре лағым,

Тентек болма шырағым,

Секеңдемей деміңді ал,

Селдеңдемей құлағың.

Әже: Тақпақ не жайлы айтылған?

Балалар: Лақ.

Сол кезде маңырап есіктен лақ кіреді

Лақ: Қасқыр бәрін жеп қойды. Мен пештің ішінде тығылып қалдым. Мә-мә, мен қай ертегіден келдім балалар?

Балалар: «Қасқыр мен жеті лақ» ертегісінен

Лақ: Иә балалар, дұрыс айтасыңдар

Сөзін аяқтамай жатып-ақ лақ жылай бастайды. Балалар дауыстап

Лағым менің жылама,

Біз сенімен біргеміз,

Біз саған көмектесеміз,

Анаңды тауып береміз.

Әже:Балалар, лағымыз әлі көңілсіз күйде, ән айтып көңілін көтерейікші.

Балалар шеңберге тұрып «Лағым» әнін орындайды.

Балалар: Лақ, сенбізбен бірге бол сабақтан соң анаңды табуға көмектесеміз.

Әже сиқырлы қоржынының ішінен тағы бір затты алып шығады.

Әже:Балалар, бұл не?

Балалар: Бұл асық қой, сақа.

Әже:Жай сақа емес, алтын сақа ғой деймін, ұстап көріңдерші.

Бәрі ұстап көреді. Әжей ұстай бергенде сақа қолынан сырғып, домалап кетеді. Сол кезде сақаның қасына жалмауыз кемпір келіп отырады.

Жан-жағына қарап, қаһарлы жүзімен, ызғарлы дауысымен Жалмауыз кемпір:Қазір келсең ұстап аламын!

Осы мезетте атпен шауып бала келеді

Бала: Апа, апа, сақамды беріп жіберші.

Жалмауыз кемпір:

Отырсам, тұа алмаймын.

Тұрсам, отыра алмаймын.

Бала:

Атқа мінсем, түсе алмаймын.

Түссем, міне алмаймын.

Бала еңкейіп сақаны іліп ала, балаларға қарай қаша жөнеледі.

Жалмауыз кемпір:Ой, ұстай алмадым. Неткен көп балалар!

Әже:Жалмауыз кемпір, қорқытпа менің балаларымды. Отырып, дем ал.

-Балалар, кәне жылы лебіз айтайықшы, мүмкін жалмауыз кемпір де мейірімді болып кетер.

Балалар:

-Мейірімді бол!

-Балаларды жақсы көр!

-Ауырма!

-Бақытты бол!

Жалмауыз кемпір:Ой жүрегім жылып барады. Сендердің әр сөздеріңнен мен мейірімді болып барамын. Кешіріңдер балалар, мен енді тек жақсылық жасаймын.

Әже:Не істейміз балалар, кешіреміз бе?

Балалар:Иә! Кешірейік.

Жамауыз кемпір:Мен басқа балалардан да кешірім сұрайын, сау болыңдар балалар!

Әже:Сиқырлы қоржынымда тағы не бар екен? Ертегі кітабы ау деймін. Баяғыда Қозыбайдың үш жақсы нәрсесі болыпты. Оның біріншісі не балалар?

Балалар: «Піс қазаны»

Әже:Дұрыс айтасыңдар балалар. Менің сиқырлы қоржынымды бір қазан жүр. Ол қай ертегіден, балалар?

Балалар: «Ұр торпақ» ертегісінен

Әже:Ал ендеше, бәріміз «піс қазаным, піс»-деп үш рет айтып көрейікші.

Балалар дауыстап «Піс қазаным, піс»-дейді. Әже қазанның қақпағын ашып

Әже:Балалар, қараңдаршы қазан бізге бауырсақ пісіріпті. Топқа барып, бауырсақпен шәй ішейік.