Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігі «Google салығы» деп аталатын шетелдік интернет-компанияларға салынатын салықтың нәтижелері бойынша мәлімет таратты. Еске салсақ, бұл ереже 2022 жылы Салық кодексіне енгізілген (25-тарау) өзгерістерден бастап қолданысқа ие.
101 шетелдік компания тіркелген
Бүгінде Қазақстанда шетелдік қызмет провайдерлері ретінде 101 компания тіркелген. Олардың қатарында Huawei, Aliexpress, Google, Apple, Netflix және басқа да ірі халықаралық құрылымдар бар.
- 3 жылда аталған компаниялар 75 млрд теңге салық төлеген.
- Тек 2024 жылдың өзінде төленген салық сомасы 35 млрд теңгені құрады.
Жаңадан қосылған компаниялар
2024 жылдың соңында Temu, Pinduoduo, Alibaba компаниялар тобы Қазақстанда шартты түрде тіркеуден өтті. Бұл – еліміздің электронды сауда нарығының ауқымы артқанын көрсетеді.
«Google салығы» деген не?
«Google салығы» – Қазақстанда жеке тұлғаларға электронды түрде тауар не қызмет ұсынатын шетелдік интернет-компанияларға арналған салық түрі. Мысалы, онлайн-сервистер, қосымшалар, ойын платформалары немесе бұлтты қызметтер сататын шетелдік ұйымдар.
- Шетелдік компания Қазақстанда заңды тұлға ретінде нақты тіркелмеген болса да, электронды сауда және сандық қызметтер арқылы пайда тауып, ҚР жеке тұлғаларына қызмет көрсеткен жағдайда осындай салықтық міндеттемеге ие болады.
Экономикалық маңызы
Бұл шара мемлекеттік кірістерді арттырумен қатар, шетелдік және отандық компаниялар арасында әлеуметтік әділдікті қалыптастырады. Аналитиктердің айтуынша, цифрлық экономика мен онлайн-бизнестің қарқынды өсуі осындай тетіктерді енгізуді қажет еткен.
Министрліктің хабарлауынша, бұдан әрі де Қазақстан аумағында қызмет ететін шетелдік интернет-компаниялардың тіркелу ауқымы өсіп, салық төлеу тәртібі жетіле түспек.
Алдағы жоспарлар
- Қаржы министрлігі цифрлық қызметтер мен онлайн сатылым процестерін мұқият бақылауды жалғастырады.
- Жеке тұлғалар үшін қосымша жеңілдік шаралары немесе салықтық реттеу механизмдері әзірленуі мүмкін.
- Министрлік деректерді автоматтандыру мен талдау жұмыстарын күшейту арқылы «көлеңкелі айналымды» азайтып, нарықтың ашықтығын қамтамасыз етпек.
Осылайша, 2025 жылға қарай Қазақстанның цифрлық экономикасы мен электронды коммерциясының дамуы жаңа салықтық реттеулер аясында бұрынғыдан да ашық әрі тиімді болатыны күтілуде.
Қосымша ақпарат (авторлық пікір)
Қазақстанда «Google салығы» деп аталатын тетіктің енгізілуі – әлемдік үрдістің бір бөлігі. Бірқатар мемлекеттер трансұлттық компаниялардың табыстарына салық салып, бюджетті толықтыру және жергілікті бизнеске әділ бәсекелестік орта қалыптастыру үшін осындай шараларды қолға алуда.
Ал Temu, Pinduoduo секілді жаңа онлайн-платформалардың келуі – Қазақстан нарығының жаһандық деңгейде тартымдылығының белгісі. Бұл жағдай отандық кәсіпкерлер мен тұтынушылар үшін де жаңа мүмкіндіктерге жол ашып, электронды сауданың өсімін одан әрі жеделдетеді.
Қаржы министрлігінің дерегінше, 2025 жылғы міндеттер қатарында салықтық әкімшілендіруді цифрландыру, бюджет кірісін арттыру және халықаралық ынтымақтастық аясында салық салу принциптерін жетілдіру бар.