Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігі 7 ақпанда өткен кеңейтілген алқа отырысында 2025 жылға арналған негізгі бағыттары мен жоспарларын жариялады. Отырыста білім беру сапасын арттыру, ғылым мен инновацияны дамыту, жас ғалымдарды қолдау, сондай-ақ студенттерді жатақханамен қамтамасыз ету мәселелері талқыланды.
Жоғары білімнің қолжетімділігі және гранттық саясат
Министр Саясат Нұрбек баяндамасында 2024 жылы енгізілген өзгерістер мен жетістіктерді атап өтті. Ол жоғары білімнің қолжетімділігін арттырудың басым бағыттардың бірі екенін айтты. Осыған орай 2024-2025 оқу жылына 94 251 грант бөлінген, ал студенттерге берілетін стипендия бакалавриат деңгейінде 20%-ға, магистратура және докторантурада 15%-ға артты.
Сондай-ақ 2024 жылы алғаш рет сараланған грант жүйесі енгізілді. Бұл жүйе бойынша мемлекет оқу ақысының 50%-ын өтейді, ал студенттер толық стипендия алады. Министр бұл қадамның студенттердің қаржылық жүктемесін азайтуға бағытталғанын атап өтті.
«Келешек» жинақтау жүйесі де білім беруді қаржылық тұрғыдан қолдаудың жаңа механизмі ретінде іске қосылды. Бұл жүйе ата-аналарға балаларын оқыту үшін қаржы жинауға мүмкіндік береді, ал мемлекет тарапынан қосымша білім капиталы қарастырылған.
Халықаралық ынтымақтастық және шетелдік университеттер
Министрлік Қазақстанды Орталық Азияның жетекші білім беру хабына айналдыру мақсатында халықаралық университеттермен серіктестікті кеңейтуді жалғастыруда. Қазіргі таңда 12 елдің 34 жоғары оқу орнымен әріптестік орнатылған.
Қазіргі уақытта Қазақстанда 23 жетекші шетелдік университеттің филиалы жұмыс істейді, оның ішінде Ұлыбритания, АҚШ, Қытай, Франция, Ресей, Оңтүстік Корея және Италия университеттері бар. Бұл бастама білім беру сапасын жақсартуға және экономикалық инвестицияларды тартуға ықпал етеді.
De Montfort University Қазақстанда 16 миллион доллар инвестиция салса, Coventry University 50 миллион доллар құйды. Сонымен қатар Лу Бань шеберханалары 8 миллион юань инвестиция алды.
Инновациялық технологиялар және цифрландыру
Ғылым және жоғары білім министрлігі Coursera, Google, Nvidia, Huawei Technologies Kazakhstan, 01 Edu System және Binance Kazakhstan сияқты ірі компаниялармен серіктестік орнатты. Бұл студенттер мен оқытушыларға ең заманауи онлайн-оқыту платформалары мен курстарына қолжетімділік беруге мүмкіндік туғызды.
Министр Саясат Нұрбек бұл серіктестіктердің студенттер мен оқытушылардың біліктілігін арттыруға және білім беру жүйесін цифрлық трансформациялауға үлес қосатынын атап өтті.
Жас ғалымдарға қолдау
Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың ғылымды дамытуға ерекше көңіл бөлгенін ескере отырып, жас ғалымдарға жан-жақты қолдау көрсетілуде.
- 2024 жылы 315 жас ғалымға пәтер сертификаты берілді
- 290 жас ғалым «Отбасы банк» арқылы жеңілдетілген несие алды
- 25 жас ғалымға тегін баспана берілді
Инженерлік кадрларды даярлау ұлттық моделі де белсенді дамуда. Satbayev University 39 кафедра филиалын өнеркәсіп орындарында ашса, еліміздің 30 университеті 100 колледжбен серіктестік орнатты.
AI-Sana: Жасанды интеллект және білім беру
2024 жылы Мемлекет басшысына таныстырылған AI-Sana бағдарламасы – Қазақстанның білім беру жүйесін цифрлық трансформациялауға бағытталған ірі жобалардың бірі.
- 100 мыңнан астам адамды қамтиды
- Stanford University, Imperial College London сарапшыларымен әзірленді
- Жасанды интеллект саласындағы мамандарды даярлау үшін 20 университетте 20 жаңа білім беру бағдарламасы енгізілді
Қорытынды
Министрлік білім сапасын арттыру, ғылымды дамыту және инновацияларды енгізу бағытындағы белсенді жұмыстарды жалғастырады. Бұл Қазақстанның халықаралық аренадағы ұстанымын нығайтуға және бәсекеге қабілетті білім беру жүйесін құруға мүмкіндік береді.
«Біз мемлекеттің, университеттердің, ғылыми ұйымдардың және халықаралық серіктестердің күш-жігерін біріктіру арқылы еліміздің табысты болашағын қалыптастыратынымызға сенімдіміз», – деп түйіндеді министр Саясат Нұрбек.
