Автор: Ахметова Улжалгас Бекетаевна педагог- зерттеуші. Бастауыш сынып мұғалімі. А.С.Макаренко атындағы орта мектеп.
Кел, балалар, оқылық,
Оқығанды көңілге
Ықыласпен тоқылық.
Оқысаңыз, балалар,
Шамнан шырақ жағылар,
Тілегенің алдыңнан
Іздемей-ақ табылар деп Ыбырай Алтынсарин атамыз айтқандай қазіргі заман талабына сай, бастауыш сынып оқушыларының шығармашылық қабілеттерін дамыту маңызды мәселелердің бірі болып табылады. Баланың шығармашылық дамуы оның тұлғалық қасиеттерін қалыптастырып, өмірде табысты болуына ықпал етеді. Бұл мақалада бастауыш сынып оқушыларының шығармашылық қабілеттерін дамыту жолдары мен әдістері қарастырылады.
- Шығармашылық қабілетінің маңызы
Шығармашылық қабілеттер – баланың ойлауын, қиялын, өзін-өзі білдіруін дамытатын маңызды қасиеттер. Бұл қабілет оқушының тек академиялық білімін ғана емес, сонымен қатар тұлғалық дамуын, әлеуметтік қабілеттерін де қалыптастырады. Балалар жас кезеңінде қоршаған ортаға, адамдарға, жаңа идеяларға ерекше ынта мен қызығушылықпен қарайды, ал бұл шығармашылықты дамытудың тамаша мүмкіндігі болып табылады. - Шығармашылық қабілетті дамыту әдістері
2.1. Ойын элементтері
Бастауыш сынып оқушыларын шығармашылыққа баулуда ең тиімді әдістердің бірі – ойын. Ойын барысында балалар қиялдарын жүзеге асырып, ойлау қабілеттерін дамытуға мүмкіндік алады. Ойындар балалардың ынтасын арттырып, олардың белсенділігін дамытады. Оқушылар ойын арқылы жаңа дағдыларды игеріп, әртүрлі рөлдерге еніп, шығармашылықтарын толықтай іске асырады.
2.2. Шығармашылық тапсырмалар
Оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамыту үшін түрлі тапсырмалар мен жобалар ұсыну қажет. Мысалы, тақырыпқа байланысты сурет салу, өлең жазу немесе әңгіме құрастыру сияқты тапсырмалар арқылы балалар өз ойларын ашық әрі еркін білдіре алады. Тапсырмаларды қиындату арқылы балалардың қиялын шыңдап, олардың шығармашылық әлеуетін арттыруға болады.
2.3. Интерактивті әдістер
Технологиялардың дамуына байланысты, интерактивті әдістер балалардың қызығушылығын арттырады. Мысалы, компьютерлік бағдарламалар немесе түрлі мобильді қосымшалар арқылы оқушылар шығармашылық жобаларды жүзеге асыра алады. Бұл әдіс балалардың ақпараттық технологиялармен жұмыс істеу дағдыларын дамытуға да септігін тигізеді.
2.4. Топтық жұмыс
Шығармашылық қабілеттерін дамыту үшін топтық жұмыстар өте тиімді. Оқушылар топта жұмыс істей отырып, идеяларды бөліседі, бір-бірінен үйренеді, ынтымақтастықты қалыптастырады. Бұл әдіс балалардың әлеуметтік қабілеттерін дамытып қана қоймай, олардың шығармашылық ойлауын да кеңейтеді. - Мұғалімнің рөлі
Шығармашылық қабілеттерді дамытуда мұғалімнің рөлі ерекше. Мұғалім оқушыларға дұрыс бағыт-бағдар көрсетіп, олардың идеяларын қолдап, шығармашылықтарын шыңдауға мүмкіндік береді. Мұғалім оқушылардың жеке ерекшеліктерін ескере отырып, әр баланың қабілетін дамытуға жұмыс істей отырып, оңтайлы орта жасай алады. - Қорытынды
Бастауыш сынып оқушыларының шығармашылық қабілеттерін дамыту – баланың жеке тұлға ретінде қалыптасуына ықпал ететін маңызды процесс. Оқушылардың шығармашылық қасиеттерін дамыту арқылы олар өздеріне сенімді, ой-өрісі кең, инновациялық ойлауы бар азаматтар болып өседі. Сондықтан мұғалімдер шығармашылық тапсырмалар мен әдістерді ұтымды қолдана отырып, балалардың қабілеттерін дамытуды басты міндеттерінің бірі ретінде қарастыруы тиіс.
