Жаңа зерттеу білім жетіспеушілігін темекі шегумен немесе ішімдік ішумен салыстыру арқылы өлім мен білім арасындағы байланысты анықтады. Білім берудің әр жылы өлім қаупін шамамен 2% төмендетуі мүмкін, деп анықтады жаңа зерттеу нәтижесі.
Сонымен қатар, білімнің жетіспеушілігі (білімсіздік) адам үшін алкогольді көп ішу немесе 10 жыл бойы жылына 10 темекі шегу сияқты зиянды.
Бұл білім мен өлім арасындағы байланысты сандық бағалауға бағытталған мета-талдау деректері. Шолуға әлемнің түкпір-түкпірінен 603 зерттеу кірді.
Зерттеу нәтижелері The Lancet Public Health ғылыми журналында жарияланды.
Норвегия ғылым және технологиялар университетінің (NTNU) Денсаулық сақтау саласындағы теңсіздіктерді жаһандық зерттеу орталығының жетекшісі және зерттеудің бірлескен авторы доктор Терье Андреас Эйкемо:» Білім беру денсаулыққа пайдасы тұрғысынан ғана емес, өз бетінше маңызды, бірақ қазір бұл пайданың мөлшерін анықтауға мүмкіндік бар», — деді.
Бастауыш мектепті бітірген адамдарда өлім қаупі орта есеппен 13% — ға, ал орта мектепті бітіргендерде (12 жылдық білімі бар) өлім қаупі білім алмағандармен салыстырғанда 25%-ға төмен болды.
18 жылдық білімі бар адамдарда өлім қаупі 34%-ға төмендеді.
«Өлім-жітім алшақтығын азайтудағы»білім берудің рөлі
«Бұл деректер дұрыс тамақтану мен физикалық белсенділіктің қорғаныс әсеріне және темекі шегу мен алкоголь сияқты қауіп факторларының зиянына ұқсас», — дейді зерттеу авторлары.
«Білім алшақтығын жою өлім — жітім алшақтығын жоюды білдіреді және біз халықаралық міндеттемелер арқылы кедейлік пен алдын алуға болатын өлім циклін тоқтатуымыз керек», — деді Клэр Хенсон, зерттеудің бірлескен авторы және Вашингтон университетінің метрика және денсаулықты бағалау институтының (Ihme) ғылыми қызметкері.
«Өлім-жітім теңсіздігін азайту үшін адамдардың білім алу мүмкіндіктерін кеңейтетін салаларға инвестиция салу маңызды. Бұл барлық елдердегі халықтың денсаулығына оң әсер етуі мүмкін».
ЕО елдерінде білім беру міндетті болып табылады, Франция мен Венгриядан бастап, балалар 3 жасында мектепке барады, Хорватия мен Эстонияға дейін, балалар 7 жасында оқуды бастайды.
Еуропалық Білім және мәдениет агенттігінің мәліметтері бойынша Франция, Бельгия және Германия блокта міндетті білім берудің ең ұзақ мерзіміне ие.
Осы аптада жарияланған мета-талдауға енгізілген зерттеулердің көпшілігі табысы жоғары аймақтарда жүргізілді және авторлар мектеп біліміне қол жетімділігі төмен әлем аймақтарында көбірек зерттеулер жүргізуге шақырады.
«Әлем мектептеріндегі оқу жылдарының санын көбейту арқылы біз өлім — жітімнің өсіп келе жатқан теңсіздігіне қарсы тұруға көмектесе аламыз», — деді авторлар.
Зерттеуді қаржыландыру Норвегияның ғылыми-зерттеу кеңесі мен Билл және Мелинда Гейтс қорынан алынды.
Автор: Мадина Омарқұлова