Студенттік өмір – білім алу, өзін-өзі дамыту және болашаққа жол ашу кезеңі. Бірақ көптеген студенттер сабақ, жұмыс, жеке өмір және басқа да міндеттер арасында уақытты тиімді басқаруда қиындықтарға тап болады. Өнімді тайм-менеджмент – уақытты тиімді жоспарлау және максималды нәтижеге жету үшін қолданылатын құрал. Бұл мақалада студенттерге уақытты дұрыс басқаруға көмектесетін негізгі әдістер мен кеңестер қарастырылады.
1. Мақсат қою және басымдықтарды анықтау
Студент ретінде сіздің күнделікті міндеттеріңіз көп болуы мүмкін. Сондықтан алдымен өзіңіз үшін нақты мақсаттар қойып, басымдықтарды анықтаңыз. SMART қағидасын қолданыңыз:
- S (Specific) – Нақты
- M (Measurable) – Өлшенетін
- A (Achievable) – Қолжетімді
- R (Relevant) – Маңызды
- T (Time-bound) – Белгілі бір мерзімге байланысты
2. Күнделікті және апталық жоспар жасау
Уақытты тиімді басқару үшін күнделікті және апталық жоспар жасаңыз. Күнделікті тізімге ең маңызды тапсырмаларды енгізіп, уақытты бөлуді ұмытпаңыз. Бұл үшін арнайы мобильді қосымшаларды (Trello, Notion, Google Calendar) қолдануға болады.
3. Помодоро әдісін пайдалану
«Помодоро» әдісі – шоғырлануды арттырудың тиімді жолдарының бірі. Оның мәні:
- 25 минут бойы үздіксіз жұмыс істеу
- 5 минут үзіліс жасау
- Осыны 4 рет қайталаған соң 15-20 минуттық үлкен үзіліс жасау Бұл әдіс тапсырмаларды кішігірім бөліктерге бөлуге және өнімділікті арттыруға көмектеседі.
4. Дистракцияларды азайту
Әлеуметтік желілер, телефон хабарламалары және басқа да алаңдататын факторлар уақытты тиімді пайдалануға кедергі жасайды. Оқуға немесе жұмысқа зейін қою үшін:
- Телефонды үнсіз режимге қойыңыз немесе арнайы фокус режимін қосыңыз.
- Әлеуметтік желілерге кіру уақытын шектеу үшін Freedom немесе Cold Turkey сияқты қосымшаларды қолданыңыз.
- Сабақ оқуға ыңғайлы, тыныш орын таңдаңыз.
5. Денсаулық пен демалысты ұмытпау
Жетістікке жету үшін үздіксіз жұмыс істеу қажет деп ойлайтындар қателеседі. Демалыс пен денсаулықты күту өнімділікті арттырады. Студенттер үшін маңызды нәрселер:
- Ұйқы – күніне кем дегенде 7-8 сағат ұйықтау ми жұмысына оң әсер етеді.
- Физикалық белсенділік – күнделікті жаттығулар немесе серуендеу энергияңызды арттырады.
- Дұрыс тамақтану – ақыл-ой қабілетін жақсартады.
6. Дедлайндарды бақылау және өзін-өзі тәртіпке келтіру
Тапсырмаларды соңғы сәтке қалдырмаңыз. Әрбір тапсырманы орындау үшін өзіңізге нақты уақыт белгілеңіз. Мысалы:
- Күрделі тапсырмаларды ертерек бастаңыз.
- Оларды бірнеше бөлікке бөліңіз.
- Әр бөлімді аяқтаған сайын өзіңізді марапаттаңыз.
7. «Жоқ» деп айтуды үйрену
Барлығына «иә» деп айту уақыт тапшылығына және шаршауға әкеледі. Өзіңіз үшін маңызды нәрселерге көңіл бөліп, қажетсіз міндеттерден бас тартуды үйреніңіз.
Қорытынды
Өнімді тайм-менеджмент – табысты студенттік өмірдің маңызды бөлігі. Жоспарлау, басымдықтарды белгілеу, үзіліс жасау, денсаулықты сақтау және дистракцияларды азайту арқылы сіз өз уақытыңызды тиімді пайдалана аласыз. Бастысы – тәртіп пен жүйелілік. Бүгіннен бастап осы кеңестерді қолданып көріңіз, сонда сіздің өнімділігіңіз арта түсетініне сенімді бола аласыз!
Photo by Lukas Blazek on Unsplash