Автор: Ақылбекова А.Қ.,«Жетісу облысы білім бөлімі басқармасының Текелі қаласы бойынша білім бөлімі» ММ «Балалар шығармашылық орталығы»
Ашық сабақ
Сабақтың мақсаты:
- Зергерлік бұйымдардың шығу тарихын және түрлерін таныстыру.
- Зергерлік өнердің дамуын көрсету.
- Зергерлік бұйымдардың жасалуы мен дизайны туралы түсінік беру.
- Оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамыту.
Сабақтың міндеттері:
- Зергерлік бұйымдардың тарихы мен мәдени маңыздылығын түсіндіру.
- Зергерлік бұйымдардың түрлері мен қолданылуын зерттеу.
- Зергерлік бұйымдарды жасау процесін көрсетіп, оқушыларды шығармашылық жұмысқа тарту.
- Оқушылардың эстетикалық талғамын қалыптастыру.
І. Ұйымдастыру кезеңі (5 минут) - Сабақтың тақырыбы мен мақсаттарын түсіндіру.
- Оқушыларды таныстыру, назарларын сабаққа аудару.
ІІ. Тақырыпты түсіндіру (15 минут)
- Зергерлік бұйымдардың тарихы:
Зергерлік бұйымдар адамзат тарихында әртүрлі кезеңдерде маңызды рөл атқарған. Олар алғашқыда тек әшекей заттар ретінде емес, адамның қоғамдағы статусын, діни сенімдерін, мәдениетін, тіпті қорғаныс мақсатында да қолданылған. Зергерлік бұйымдар әрбір мәдениетте өз ерекшеліктеріне ие болған. - Мысалы, Египетте зергерлік бұйымдар өте маңызды болып, олар патшалар мен діни қызметкерлердің мәртебесін білдірген.
- Орта ғасырларда зергерлік бұйымдар көбінесе байлар мен аристократтарға арналған, ал қарапайым адамдар оларды сирек киген. — Зергерлік бұйымдардың түрлері:
- Сақиналар: үйлену сақиналары, сәндік сақиналар.
- Сырғалар: күнделікті және салтанатты жағдайларға арналған.
- Білезіктер: металл, тас немесе басқа материалдардан жасалған.
- Алқалар мен шынжырлар: мойынға тағылатын сәнді бұйымдар.
- Брошьтар: киімге тағылатын сәнді элементтер.
ІІІ. Зергерлік бұйымдарды жасау процесі (15 минут)
- Оқушыларға зергерлік бұйымдарды жасау процесін түсіндіру:
- Материалдар таңдау: алтын, күміс, асыл тастар, эмаль, ағаш, т.б.
- Дизайн жасау: сызба құру, идеяларды қалыптастыру.
- Құрастыру: жасалған дизайның негізінде бұйымды құрастыру.
- Жоғары сапа мен эстетика: әрбір бөлшекке назар аудару, соңғы өңдеу.
ІV. Практикалық жұмыс (15 минут)
Оқушыларға зергерлік бұйымдардың қарапайым сызбасын жасау тапсырмасын беру. Олар өздері ойлап тапқан сәнді сақина, сырға немесе алқаның эскизін жасау арқылы шығармашылық қабілеттерін көрсетеді.
V. Сабақты қорытындылау (5 минут)
- Оқушылардың жұмысын талқылау.
- Зергерлік бұйымдардың маңыздылығын және олардың қазіргі сән әлеміндегі орнын айтып өту.
- Үй тапсырмасын беру: оқушыларға белгілі бір зергерлік бұйымды зерттеп, оның тарихы мен ерекшеліктері туралы қысқаша баяндама дайындау.
- Қорытынды:
Зергерлік бұйымдар — бұл тек әшекейлер емес, олар адамның тұлғалық ерекшеліктерін, мәдениетінің символы болып табылады. Әрбір зергерлік бұйымның өз тарихы мен мәні бар. Оқушылар осы сабақ арқылы зергерлік өнердің бай тарихымен танысып, өздерінің шығармашылық қабілеттерін шыңдайды.
Қазақи әшекей бұйымдары — қазақ халқының мәдениетінде, салт-дәстүрлерінде, күнделікті өмірінде маңызды орын алады. Бұл бұйымдар адамның әлеуметтік мәртебесін, оның өмір салтын және эстетикалық талғамын көрсететін маңызды элементтер болып табылады.
