Қазақстанда білім беру саласында 8 мыңға жуық орта білім беру ұйымында 400 мыңға жуық педагог жұмыс істейді. ҚР Оқу-ағарту министрлігінің мәліметінше, олардың 300 мыңға жуығы біліктілік санаттары үшін қосымша үстемеақы алады.
2020 жылдан бері жалақы 100%-ға артты
2020 жылдан бастап Президенттің тапсырмасына сәйкес, педагогтердің еңбекақысы екі есеге өсті. Сонымен қатар, 2023 жылдың қыркүйегінен бастап мектепке дейінгі білім беру ұйымдарының тәрбиешілерінің жалақысы 30%-ға артты.
Техникалық және кәсіптік білім беру ұйымдарына өндірістен тартылған мамандарға 30-35% көлемінде үстемеақы қосылды.
Педагог мәртебесі туралы заң және қосымша төлемдер
«Педагог мәртебесі туралы» заң қабылданғаннан кейін мұғалімдердің жалақысы келесі факторларға байланысты қалыптасты:
- Біліктілік санаты (шебер, зерттеуші, сарапшы, модератор)
- Еңбек өтілі
- Оқу жүктемесі
- Еңбек ету жағдайы
- Ғылыми дәрежесінің болуы (10 АЕК қосымша төленеді)
- Тәлімгерлік қызметі және сабақтан тыс спорттық сабақтар өткізуі (базалық жалақыдан 100% төленеді)
Біліктілік санатына байланысты мұғалімдерге төленетін қосымша үстемеақы мөлшері:
- Педагог-шебер – 50%
- Педагог-зерттеуші – 40%
- Педагог-сарапшы – 35%
- Педагог-модератор – 30%
Ауыл мұғалімдеріне қосымша қолдау
Ауылдық жерлердегі мұғалімдердің еңбекақысы қаладағы әріптестерімен салыстырғанда кемінде 25%-ға жоғары.
Қазіргі мұғалімдердің жалақысы қанша?
2024 жылдың қорытындысы бойынша мұғалімдердің орташа жалақысы (1 мөлшерлеме – 16 сағат) – 352 мың теңге, ауыл мұғалімдері үшін – 435 мың теңге.
Алайда, мұғалімдердің жартысына жуығы 1,5 мөлшерлемемен (24 сағат) жұмыс істейді, сондықтан олардың орташа айлық табысы 581 мың теңгені құрайды.
Педагогтерді ынталандыру жүйесі
Қазақстан білім беру саласындағы жетістіктері үшін ақшалай сыйақы тағайындайтын санаулы елдердің бірі.
2023 жылы 89 мұғалім мемлекеттік сыйақының лауреаты атанып, 3,6 млн теңге (1000 АЕК) көлемінде қаржылай марапат алды.
Сыйақы келесі номинациялар бойынша берілді:
- Қазақстанның Еңбек Ерлері
- Қазақстанның еңбек сіңірген ұстаздары
- «Үздік педагог» республикалық байқауының жеңімпаздары
Қорытынды
Соңғы бес жылда Қазақстанда мұғалімдердің еңбекақысы екі есе өсті. Сонымен қатар, біліктілік санатына байланысты қосымша үстемеақылар төлеу, ауыл мұғалімдерін қолдау және үздік педагогтерді марапаттау жүйесі енгізілді.
Бұл өзгерістер педагогтердің мәртебесін арттыруға, олардың әлеуметтік жағдайын жақсартуға және білім беру саласына білікті кадрларды тартуға мүмкіндік берді.