Баланың балабақшаға баруы ата-ана үшін де, бала үшін де маңызды әрі жауапты кезең. Бұл уақыт баланың өмірінде үлкен өзгерістер әкеледі және оның психологиялық, әлеуметтік дамуына әсер етеді. Бала үшін балабақшаға бару жаңа ортаға бейімделуді, жаңа адамдармен қарым-қатынас жасауды және үйден тыс ортаға үйренуді талап етеді. Осы орайда, баланы балабақшаға қалай дұрыс дайындау және бейімделу кезеңін жеңілдету туралы бірнеше кеңестер ұсынамыз.
Баланы балабақшаға дайындау
- Баланың эмоционалдық дайындығы:
- Баланың балабақшаға бару туралы түсінігін қалыптастыру. Балаға балабақшада не күтіп тұрғанын түсіндіру маңызды. Бұл жаңа достармен танысу, қызықты ойындар ойнау және жаңа нәрселерді үйрену.
- Балаға балабақша туралы позитивті әңгімелер айтып, қызығушылық ояту қажет. Мұнда баланың өзі де бұл ортаға барғысы келетіндей жағдай жасау керек.
- Күн тәртібін қалыптастыру:
- Балабақшаға бармас бұрын баланың күн тәртібін біртіндеп балабақша режиміне сәйкестендіріңіз. Мысалы, ояту және ұйықтау уақытын реттеу, тамақтану уақытына көңіл бөлу.
- Үйде де балабақшадағыдай белгілі бір уақытта тамақтандыру, ойнау және демалу тәртібін қалыптастыру.
- Өз-өзіне қызмет ету дағдыларын дамыту:
- Баланы өздігінен киінуге, жуынуға, дәретханаға баруға үйрету керек. Бұл балабақшада баланың өзін сенімді сезінуіне көмектеседі.
- Балаға өз ойын айтуға, көмек сұрауға және басқа балалармен тіл табысуға мүмкіндік беру маңызды.
- Ата-ананың қолдауы:
- Балаға әрдайым қолдау көрсету және балабақшаға бару оңай әрі қызықты болатындығына сендіру қажет. Ата-ананың позитивті көзқарасы баланың бейімделу процесін жеңілдетеді.
- Баланың жаңа ортада өзін сенімді сезінуі үшін ата-анамен бірге балабақшаның маңына барып, оған таныс орта ретінде көрсетуге болады.
Баланың бейімделу кезеңі
- Бейімделу кезеңінің маңызы:
- Балабақшаға алғаш рет барған бала үшін бейімделу уақыты әртүрлі болуы мүмкін. Кейбір балалар тез үйреніп кетсе, кейбіреулеріне көбірек уақыт қажет болады.
- Бейімделу кезеңінде бала жаңа ортаны, тәрбиешілерді және басқа балаларды танып, үйренеді.
- Балаға сабырлылықпен қарау:
- Балаға бейімделу кезеңінде түсіністікпен қарап, оған эмоционалдық қолдау көрсету маңызды. Егер бала бастапқыда жылап, қиындықтарға тап болса, оны сабырмен қабылдап, оған көбірек уақыт беріңіз.
- Тәрбиешілермен тығыз байланыс:
- Ата-аналар мен тәрбиешілердің арасында тығыз байланыс орнату баланың бейімделуіне үлкен ықпал етеді. Ата-аналар тәрбиешілермен баланың мінез-құлқы, әдеттері және бейімделу процесі туралы тұрақты түрде ақылдасып отыруы керек.
- Тәрбиешілер ата-аналарға баланың күнделікті әрекеттері туралы хабарлап, оны үй жағдайында да қолдауға шақырады.
- Сабырлық пен уақыт:
- Балаға жаңа ортаға бейімделу үшін уақыт пен сабырлық қажет. Әрбір бала бейімделу процесін өзіне тән қарқынмен өтеді, сондықтан оны күтіп, қолдау көрсету маңызды.
- Егер бала ұзақ уақыт бойы бейімделе алмай жатса, психологтың кеңесін алу керек.
Баланың балабақшаға баруы оның әлеуметтік дағдыларын дамытуға, өзіндік дербестікті қалыптастыруға және жаңа тәжірибелер жинауға үлкен мүмкіндік береді. Дұрыс дайындық пен ата-ананың қолдауы арқылы бұл кезеңді бала үшін қызықты әрі пайдалы етіп өткізуге болады.
Мұқашева Айжан, №1 «Арай» балабақшасы әдіскері,
Жетісу облысы, Алакөл ауданы, Үшарал қаласы